Program pembangunan kepimpinan pensyarah muda

Program pembangunan kepimpinan pensyarah muda oleh Akademi Kepimpinan Pengajian Tinggi atau AKEPT di Port Dickson, Negeri Sembilan baru-baru ini menjadi tonggak kepada perancangan untuk melahirkan pensyarah muda yang berkaliber. Program yang telah dimulakan sejak 2010 di seluruh negara telah dipecahkan kepada beberapa zon dan siri merupakan penambahbaikan ke atas objektif dan mekanisme program sebelum itu.

Siri satu dan dua yang dikenali sebagai KIT mendedahkan pensyarah muda kepada dasar pengajian tinggi, sumbangan pensyarah muda dalam menjayakan dasar dan bersama-sama merasai impak pelaksanaan dasar tersebut.

KIT 2.0 kali ini melibatkan zon selatan menjadi terjemahan kepada idea yang dibincangkan dalam KIT 1.0 lalu iaitu pelan tindakan unntuk dilaksanakan. Terdapat enam modul yang disampaikan dalam bentuk dua hala untuk memajukan diri dan kerjaya. Antara moderatornya ialah Profesor Shahrin, Dr Zainal, Profesor Yusuf Othman, Profesor Sidek Baba dan Profesor Ramlah Adam yang masing-masing menyentuh isu-isu jati diri, falsafah, akademik dan spiritual.

Profesor Shahrin menggunakan peluang ini dalam modul satu dan dua dengan berkongsi tentang mengurus perubahan dalam konteks pendidikan tinggi Malaysia. Kaedah pengurusan yang digunakan ialah “DeBono Way” fokus kepada cara berfikir enam topi. Kefaham konsep ini digarap melalui praktikal dalam membincangkan isu-isu semasa menggunakan topi pelbagai warna. Isu yang dipilih ialah pelaksanaan OBE di universiti. Rumusan yang sangat baik untuk sesi ini ialah pertama, apabila membicarakan sesuatu tanpa fakta, ia dikira “kangkung”, kedua, untuk melakukan perubahan, bukan melihat dengan mat tetapi melalui imaginasi, dan ketiga, seorang ahli akademik mesti berfikir sebelum bercakap.

Keterbukaan menjadi pilihan Dr Zainal untuk membuka perbincangan modul dua iaitu membudayakan kecemerlangan kepemimpinan pensyarah muda. Lontaran beberapa soalan berat telah difikirkan bersama dan dikembalikan dengan pelbagai penyelesaian pilihan. Antaranya ialah cabaran, halangan dan bagaimana pensyarah muda boleh memajukan diri mereka. Perbincangan ini sebagai persediaan untuk forum tranformasi pengajian tinggi.

Tiga serangkai profesor iaitu Yusuf Othman, Sidek Baba dan Ramlah Adam merupakan tokoh masyarakat dalam bidang kepakaran khusus membincangkan perubahan yang berlaku dalam pengajian tinggi negara dan bagaimana pensyarah muda boleh menghadapinya. Sidek Baba melihat persediaan ke arah perubahan yang memberi fokus kepada pembangunan insan atau rijal. Oleh kerana pensyarah muda yang rata-ratanya di bawah 40 tahun, persoalan yang diberi adakah cabaran melahirkan insan yang memiliki sifat ehsan yang dapat menghubungkan sesama manusia. Kita bercakap tentang membuat kebajikan, memberi pengajaran yang baik walaupun kecil dan autonomi, namun adakah semuanya ini ke arah membentuk rijal-rijal yang berlaku adil kepada orang lain. Ramlah Adam menyentuh peranan pensyarah muda dalam penglibatan komuniti kerana beliau melihat universiti berada dalam kedudukan terbaik untuk memberi ilmu dan kepakaran kepada komuniti walaupun komitmen penglibatan berkenaan mendapat merit yang rendah untuk kriteria kenaikan pangkat. Konsep merakyatkan ilmu dan membina rakan kongsi merupakan kaedah untuk mengembalikan ilmu dan kepakaran kepada komuniti yang masih perlukan sokongan dan bantuan untuk membentuk kesejahteraan sosial. 

“Universiti tak boleh buat semua, nanti fungsi universiti akan hilang”, pandangan Yusuf Othman apabila bercakap tentang transformasi pengajian tinggi. Beliau berpendapat universiti harus kekal pada asas kewujudannya dan menjadikan transformasi yang dilakukan oleh Rasulullah saw sebagai tamsilan. Baginda saw mentransformasi komuniti jahiliyah melalui ilmu, sikap (fikrah-cara fikir) dan perangai mereka. Ia mengingatkan kita tentang dunia Barat yang sudah hilang akar umbi kehidupan beragama dengan melontarkan pertanyaan kenapa komuniti kulit putih di Britain sudah ramai yang berjinak dengan Islam? Ia disebabkan objektif kehidupan yang menyimpang daripada saranan agama, malahan hampir 80 peratus penduduknya memilih hidup tanpa berkahwin, perkahwinan sejenis ataupun perkahwinan yang tidak kekal. Selain itu, empat isu utama dunia hari ini yang wajar diberi perhatian ialah pemanasan global, pintar tanpa adanya jiwa, kewangan dunia dan identiti sosial.

Di akhir modul, pensyarah muda diberikan latihan (daripada perspektif mereka) untuk membuat pelan tindakan transformasi pengajian tinggi negara. Lima objektif strategi dibincangkan iaitu pengajaran dan pembelajaran, penyelidikan dan pembangunan, penglibatan komuniti, kepemimpinan dan perubahan polisi. Antara idea yang menarik ialah memikirkan semula idea universiti penyelidikan (RU), percambahan geran, mewujudkan jawatankuasa pensyarah muda di setiap universiti dan meluaskan jaringan akademia. Membawa tokoh untuk diskusi juga menjadi sebahagian daripada idea ini kerana tokoh-tokoh akademik muda boleh membantu dalam pembentukan laluan kerjaya yang cepat, contohnya teknik mendapatkan geran penyelidikan.

 

 

 

 

 

KIT 2.0 ditutup oleh Profesor Datuk Dr Ahmad Yusuff Hassan yang dilihat teruja dengan program ini. Beliau sendiri mengambil peluang berinteraksi dengan pensyarah muda dan menerima tiga soalan. Pertama berkaitan dengan wakil pensyarah muda dalam senat universiti, kedua tentang sokongan universiti mendapatkan kehadiran penuh dalam program kepimpinan muda, dan ketiga ialah sokongan staf pentadbiran kepada staf akademik yang kerap dibebankan dengan pelbagai tugas. Satu makluman yang baik daripada beliau ialah “suara pensyarah muda boleh dibawa ke peringkat tinggi” diharap menjadi kenyataan.