Antara isu kontemporari yang membentuk industri ini, kemunculan “Muslim Friendly Watch” , satu inisiatif yang bertujuan memantau, menilai dan mempromosikan amalan mesra Muslim yang muncul sebagai perkembangan yang penting. Teras kepada gerakan ini ialah peranan organisasi bukan kerajaan (NGO), khususnya Friendly Relations Initiative (FRI).
Artikel ini meneliti asal usul dan fungsi NGO FRI, menganalisis operasi organisasi tersebut dalam ekosistem halal yang lebih luas serta menilai impaknya terhadap industri halal Malaysia berdasarkan pandangan ilmiah dan industri semasa.
Konsep “mesra Muslim” melangkaui pensijilan halal konvensional, merangkumi pelbagai jenis produk, perkhidmatan dan persekitaran yang selaras dengan nilai dan gaya hidup Muslim. Inisiatif Muslim Friendly Watch diwujudkan untuk menampung jurang dalam sistem pensijilan halal sedia ada dengan menilai aspek seperti hospitaliti, pelancongan, kewangan dan gaya hidup iaitu bidang yang mungkin tidak diliputi secara langsung oleh piawaian halal tetapi tetap penting kepada pengguna Muslim (Hashim, Murphy & Hashim, 2022).
Memperkasa PKS dan Usahawan Tempatan
FRI turut memberi impak besar kepada perusahaan kecil dan sederhana (PKS) serta usahawan tempatan yang ingin menembusi pasaran mesra Muslim. Melalui bengkel, khidmat rundingan dan program pensijilan, FRI membekalkan alat serta ilmu bagi memastikan pematuhan standard mesra Muslim (Hashim et al., 2022). Ini membantu pertumbuhan perniagaan tempatan dan menjana peluang pekerjaan dalam negara.
Menangani Cabaran dan Kritikan Semasa
Walaupun banyak kejayaan dicapai, FRI turut berhadapan cabaran dan kritikan. Sesetengah pihak bimbang mengenai pertindihan antara fungsi pemantauan FRI dan agensi kerajaan. Selain itu, perdebatan masih berterusan mengenai keperluan penyelarasan definisi dan piawaian mesra Muslim agar tidak menimbulkan kekeliruan pengguna (Zulkifli, 2021). Sebagai respons, FRI menggesa penglibatan lebih luas daripada semua pihak berkepentingan dan penambahbaikan berterusan terhadap metodologinya.
Kajian Kes: Pengaruh FRI dalam Amalan
Sektor Peruncitan dan Perkhidmatan Makanan
FRI turut memainkan peranan penting dalam sektor peruncitan dan makanan melalui pemantauan pematuhan dan pendedahan kes salah tuntutan mesra Muslim. Sebagai contoh, pada tahun 2021, penyiasatan FRI terhadap beberapa premis makanan mendapati ketidakpatuhan seperti kegagalan memisahkan kawasan penyediaan makanan halal dan tidak halal (Hashim et al., 2022). Liputan media yang menyusul telah mendorong pembetulan oleh perniagaan terlibat.
Kesimpulan
Kemunculan inisiatif Muslim Friendly Watch yang diterajui NGO seperti FRI menandakan kemajuan penting dalam usaha Malaysia menegakkan integriti industri halalnya. Melalui pemantauan bebas, advokasi, pendidikan dan kolaborasi, FRI telah menangani jurang kritikal dalam sektor mesra Muslim, memperkukuh kepercayaan pengguna dan merangsang pertumbuhan industri. Kesan FRI jelas kelihatan dalam peningkatan ketelusan, akauntabiliti dan keterangkuman ekosistem halal Malaysia. Dengan permintaan terhadap produk serta perkhidmatan mesra Muslim yang terus meningkat, peranan NGO seperti FRI kekal penting dalam memastikan Malaysia bukan sahaja mengekalkan kedudukannya sebagai peneraju halal dunia tetapi juga menetapkan penanda aras baharu dari segi inovasi, integriti dan keterangkuman.
Rujukan
Hashim, N. H., Murphy, J., & Hashim, N. M. (2022). Muslim-friendly hospitality services: Best practices and future trends. Journal of Islamic Marketing, 13(1), 123–139. https://doi.org/10.1108/JIMA-04-2021-0105
Othman, R. (2023). Non-governmental organizations and the halal economy: The case of Malaysia’s FRI. Asian Journal of Social Science Studies, 10(2), 34–49. https://doi.org/10.5539/ajsss.v10n2p34
Zulkifli, M. (2021). Regulatory challenges in halal and Muslim-friendly certification: Insights from Malaysia. Halal Journal of Policy and Practice, 7(4), 201–215. https://doi.org/10.1016/halaljpp.2021.201
Konsep “mesra Muslim” melangkaui pensijilan halal konvensional, merangkumi pelbagai jenis produk, perkhidmatan dan persekitaran yang selaras dengan nilai dan gaya hidup Muslim. Inisiatif Muslim Friendly Watch diwujudkan untuk menampung jurang dalam sistem pensijilan halal sedia ada dengan menilai aspek seperti hospitaliti, pelancongan, kewangan dan gaya hidup iaitu bidang yang mungkin tidak diliputi secara langsung oleh piawaian halal tetapi tetap penting kepada pengguna Muslim (Hashim, Murphy & Hashim, 2022).
Di Malaysia, dengan komposisi masyarakat berbilang kaum dan sektor pelancongan yang berkembang pesat, keperluan terhadap ekosistem mesra Muslim yang menyeluruh semakin mendesak.
Salah satu isu utama yang timbul dalam sektor mesra Muslim ialah ketiadaan garis panduan yang seragam dan mekanisme pemantauan yang standard. Walaupun Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) telah mewujudkan proses pensijilan halal yang mantap, masih belum wujud parameter jelas mengenai apa yang dimaksudkan dengan “mesra Muslim” selain makanan dan minuman (Zulkifli, 2021).
Salah satu isu utama yang timbul dalam sektor mesra Muslim ialah ketiadaan garis panduan yang seragam dan mekanisme pemantauan yang standard. Walaupun Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) telah mewujudkan proses pensijilan halal yang mantap, masih belum wujud parameter jelas mengenai apa yang dimaksudkan dengan “mesra Muslim” selain makanan dan minuman (Zulkifli, 2021).
Kekosongan ini menimbulkan cabaran kepada perniagaan, pengguna dan pengawal selia dalam memastikan kesahihan serta kebolehpercayaan tuntutan mesra Muslim. Akibatnya, timbul kebimbangan terhadap penyelewengan, kepercayaan pengguna serta kemungkinan pencairan piawaian halal. Justeru, muncul inisiatif pemantauan seperti Muslim Friendly Watch untuk menyediakan kawalan dan advokasi (Hashim et al., 2022).
Friendly Relations Initiative (FRI) ditubuhkan sebagai respons terhadap keperluan mendesak untuk sebuah badan bebas berasaskan komuniti yang dapat memantau dan memperjuangkan amalan mesra Muslim di Malaysia. Diasaskan pada tahun 2019 oleh sekumpulan ulama Islam, aktivis hak pengguna dan pihak industri, FRI bermula sebagai gerakan akar umbi untuk menangani jurang yang wujud dalam sektor halal dan mesra Muslim (Othman, 2023).
Friendly Relations Initiative (FRI) ditubuhkan sebagai respons terhadap keperluan mendesak untuk sebuah badan bebas berasaskan komuniti yang dapat memantau dan memperjuangkan amalan mesra Muslim di Malaysia. Diasaskan pada tahun 2019 oleh sekumpulan ulama Islam, aktivis hak pengguna dan pihak industri, FRI bermula sebagai gerakan akar umbi untuk menangani jurang yang wujud dalam sektor halal dan mesra Muslim (Othman, 2023).
Pengasasnya menyedari bahawa walaupun agensi kerajaan seperti JAKIM menyediakan rangka kerja pensijilan penting, masih terdapat kekurangan dalam aspek pemantauan bebas dan pendidikan berterusan bagi mengekalkan standard mesra Muslim dalam konteks dunia sebenar yang dinamik.
Visi FRI ialah untuk mewujudkan ekosistem yang inklusif, telus dan dinamik di mana nilai mesra Muslim diterapkan dalam semua sektor masyarakat. Misinya termasuk memantau pematuhan terhadap standard mesra Muslim, meningkatkan kesedaran tentang hak pengguna Muslim serta menggalakkan kerjasama antara sektor awam dan swasta bagi memperkukuh kredibiliti serta kebolehcapaian industri halal Malaysia (Othman, 2023).
Salah satu fungsi utama FRI ialah bertindak sebagai “pengawas” bebas terhadap amalan mesra Muslim. FRI menjalankan audit, pemeriksaan dan penyiasatan dalam pelbagai sektor seperti hospitaliti, peruncitan dan pelancongan. Organisasi ini menggunakan gabungan tinjauan lapangan, maklum balas pengguna dan pemantauan digital untuk menilai tahap pematuhan terhadap garis panduan mesra Muslim (Hashim et al., 2022). Sekiranya berlaku ketidakpatuhan, FRI melaporkan penemuannya kepada umum dan bekerjasama dengan pihak berkuasa bagi tindakan pembetulan.
FRI terlibat secara aktif dalam advokasi dasar dengan menyertai perundingan kerajaan dan industri berkaitan standard mesra Muslim. Organisasi ini mengemukakan cadangan polisi, menyokong pembangunan garis panduan menyeluruh serta bekerjasama rapat dengan JAKIM dan Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya (MOTAC) bagi menyelaraskan inisiatifnya dengan objektif nasional (Zulkifli, 2021). Melalui kertas putih, seminar dan kempen media, FRI meningkatkan kesedaran awam mengenai kepentingan amalan mesra Muslim yang autentik.
Menyedari kepentingan penglibatan awam, FRI menganjurkan bengkel, seminar dan latihan untuk perniagaan serta masyarakat. Program ini bertujuan memperjelas perbezaan antara pensijilan halal dan keperluan mesra Muslim serta membekalkan pengetahuan untuk melaksanakan amalan terbaik (Othman, 2023). FRI turut bekerjasama dengan institusi akademik untuk menyokong penyelidikan dan pembangunan kurikulum berkaitan halal dan mesra Muslim.
FRI mengamalkan pendekatan kolaboratif melalui perkongsian strategik dengan perniagaan, persatuan industri dan NGO lain. Kerjasama ini memudahkan perkongsian sumber, kepakaran dan amalan terbaik bagi memperkukuh ekosistem mesra Muslim. Sebagai contoh, FRI menandatangani memorandum persefahaman (MoU) dengan rangkaian hotel dan agensi pelancongan bagi melaksanakan skim pensijilan mesra Muslim dan protokol pemantauan (Hashim et al., 2022).
Kesan FRI terhadap Industri Halal Malaysia
Visi FRI ialah untuk mewujudkan ekosistem yang inklusif, telus dan dinamik di mana nilai mesra Muslim diterapkan dalam semua sektor masyarakat. Misinya termasuk memantau pematuhan terhadap standard mesra Muslim, meningkatkan kesedaran tentang hak pengguna Muslim serta menggalakkan kerjasama antara sektor awam dan swasta bagi memperkukuh kredibiliti serta kebolehcapaian industri halal Malaysia (Othman, 2023).
Salah satu fungsi utama FRI ialah bertindak sebagai “pengawas” bebas terhadap amalan mesra Muslim. FRI menjalankan audit, pemeriksaan dan penyiasatan dalam pelbagai sektor seperti hospitaliti, peruncitan dan pelancongan. Organisasi ini menggunakan gabungan tinjauan lapangan, maklum balas pengguna dan pemantauan digital untuk menilai tahap pematuhan terhadap garis panduan mesra Muslim (Hashim et al., 2022). Sekiranya berlaku ketidakpatuhan, FRI melaporkan penemuannya kepada umum dan bekerjasama dengan pihak berkuasa bagi tindakan pembetulan.
FRI terlibat secara aktif dalam advokasi dasar dengan menyertai perundingan kerajaan dan industri berkaitan standard mesra Muslim. Organisasi ini mengemukakan cadangan polisi, menyokong pembangunan garis panduan menyeluruh serta bekerjasama rapat dengan JAKIM dan Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya (MOTAC) bagi menyelaraskan inisiatifnya dengan objektif nasional (Zulkifli, 2021). Melalui kertas putih, seminar dan kempen media, FRI meningkatkan kesedaran awam mengenai kepentingan amalan mesra Muslim yang autentik.
Menyedari kepentingan penglibatan awam, FRI menganjurkan bengkel, seminar dan latihan untuk perniagaan serta masyarakat. Program ini bertujuan memperjelas perbezaan antara pensijilan halal dan keperluan mesra Muslim serta membekalkan pengetahuan untuk melaksanakan amalan terbaik (Othman, 2023). FRI turut bekerjasama dengan institusi akademik untuk menyokong penyelidikan dan pembangunan kurikulum berkaitan halal dan mesra Muslim.
FRI mengamalkan pendekatan kolaboratif melalui perkongsian strategik dengan perniagaan, persatuan industri dan NGO lain. Kerjasama ini memudahkan perkongsian sumber, kepakaran dan amalan terbaik bagi memperkukuh ekosistem mesra Muslim. Sebagai contoh, FRI menandatangani memorandum persefahaman (MoU) dengan rangkaian hotel dan agensi pelancongan bagi melaksanakan skim pensijilan mesra Muslim dan protokol pemantauan (Hashim et al., 2022).
Kesan FRI terhadap Industri Halal Malaysia
Meningkatkan Kepercayaan Pengguna dan Integriti Pasaran
Salah satu kesan paling ketara FRI ialah peningkatan kepercayaan pengguna terhadap produk dan perkhidmatan mesra Muslim. Melalui pemantauan bebas dan laporan awam, FRI meningkatkan ketelusan serta akauntabiliti industri, sekali gus memperkasakan pengguna dan menekan perniagaan untuk mengekalkan standard yang tinggi (Hashim et al., 2022).
Salah satu kesan paling ketara FRI ialah peningkatan kepercayaan pengguna terhadap produk dan perkhidmatan mesra Muslim. Melalui pemantauan bebas dan laporan awam, FRI meningkatkan ketelusan serta akauntabiliti industri, sekali gus memperkasakan pengguna dan menekan perniagaan untuk mengekalkan standard yang tinggi (Hashim et al., 2022).
Kesan ini turut menarik perhatian antarabangsa dan menempatkan Malaysia sebagai penanda aras dalam amalan mesra Muslim.
Menyokong Pengembangan Ekosistem Halal
Inisiatif FRI telah memperluas ekosistem halal dengan mempromosikan amalan mesra Muslim dalam sektor yang sebelum ini diabaikan oleh pensijilan halal konvensional seperti pelancongan, hospitaliti dan gaya hidup (Zulkifli, 2021).
Menyokong Pengembangan Ekosistem Halal
Inisiatif FRI telah memperluas ekosistem halal dengan mempromosikan amalan mesra Muslim dalam sektor yang sebelum ini diabaikan oleh pensijilan halal konvensional seperti pelancongan, hospitaliti dan gaya hidup (Zulkifli, 2021).
Sebagai contoh, hasil audit dan advokasi FRI telah mendorong banyak hotel serta destinasi pelancongan menyediakan kemudahan mesra Muslim seperti ruang solat, makanan halal dan privasi untuk tetamu.
Mendorong Inovasi Polisi dan Reformasi Peraturan
Sebagai peserta aktif dalam wacana dasar, FRI telah mempengaruhi evolusi rangka kerja peraturan Malaysia berkaitan amalan mesra Muslim. Penyelidikan dan advokasinya telah menyumbang kepada pembangunan garis panduan baharu seperti Muslim Friendly Accommodation Recognition (MFAR) di bawah MOTAC (Othman, 2023).
Mendorong Inovasi Polisi dan Reformasi Peraturan
Sebagai peserta aktif dalam wacana dasar, FRI telah mempengaruhi evolusi rangka kerja peraturan Malaysia berkaitan amalan mesra Muslim. Penyelidikan dan advokasinya telah menyumbang kepada pembangunan garis panduan baharu seperti Muslim Friendly Accommodation Recognition (MFAR) di bawah MOTAC (Othman, 2023).
Melalui pendekatan berasaskan bukti, FRI membantu pembuat dasar memperkemas pengawasan industri.
Memperkasa PKS dan Usahawan Tempatan
FRI turut memberi impak besar kepada perusahaan kecil dan sederhana (PKS) serta usahawan tempatan yang ingin menembusi pasaran mesra Muslim. Melalui bengkel, khidmat rundingan dan program pensijilan, FRI membekalkan alat serta ilmu bagi memastikan pematuhan standard mesra Muslim (Hashim et al., 2022). Ini membantu pertumbuhan perniagaan tempatan dan menjana peluang pekerjaan dalam negara.
Menangani Cabaran dan Kritikan Semasa
Walaupun banyak kejayaan dicapai, FRI turut berhadapan cabaran dan kritikan. Sesetengah pihak bimbang mengenai pertindihan antara fungsi pemantauan FRI dan agensi kerajaan. Selain itu, perdebatan masih berterusan mengenai keperluan penyelarasan definisi dan piawaian mesra Muslim agar tidak menimbulkan kekeliruan pengguna (Zulkifli, 2021). Sebagai respons, FRI menggesa penglibatan lebih luas daripada semua pihak berkepentingan dan penambahbaikan berterusan terhadap metodologinya.
Kajian Kes: Pengaruh FRI dalam Amalan
Sektor Hospitaliti
Satu contoh ketara ialah kerjasama FRI dengan rangkaian hotel terkemuka untuk melaksanakan protokol mesra Muslim. Pada tahun 2022, FRI menjalankan audit menyeluruh terhadap hotel di Kuala Lumpur, menilai kemudahan solat, makanan halal dan privasi tetamu Muslim. Laporan audit ini mendorong beberapa hotel menambah baik kemudahan mereka serta memohon pengiktirafan di bawah skim MFAR (Othman, 2023).
Satu contoh ketara ialah kerjasama FRI dengan rangkaian hotel terkemuka untuk melaksanakan protokol mesra Muslim. Pada tahun 2022, FRI menjalankan audit menyeluruh terhadap hotel di Kuala Lumpur, menilai kemudahan solat, makanan halal dan privasi tetamu Muslim. Laporan audit ini mendorong beberapa hotel menambah baik kemudahan mereka serta memohon pengiktirafan di bawah skim MFAR (Othman, 2023).
Sektor Peruncitan dan Perkhidmatan Makanan
FRI turut memainkan peranan penting dalam sektor peruncitan dan makanan melalui pemantauan pematuhan dan pendedahan kes salah tuntutan mesra Muslim. Sebagai contoh, pada tahun 2021, penyiasatan FRI terhadap beberapa premis makanan mendapati ketidakpatuhan seperti kegagalan memisahkan kawasan penyediaan makanan halal dan tidak halal (Hashim et al., 2022). Liputan media yang menyusul telah mendorong pembetulan oleh perniagaan terlibat.
Kesimpulan
Kemunculan inisiatif Muslim Friendly Watch yang diterajui NGO seperti FRI menandakan kemajuan penting dalam usaha Malaysia menegakkan integriti industri halalnya. Melalui pemantauan bebas, advokasi, pendidikan dan kolaborasi, FRI telah menangani jurang kritikal dalam sektor mesra Muslim, memperkukuh kepercayaan pengguna dan merangsang pertumbuhan industri. Kesan FRI jelas kelihatan dalam peningkatan ketelusan, akauntabiliti dan keterangkuman ekosistem halal Malaysia. Dengan permintaan terhadap produk serta perkhidmatan mesra Muslim yang terus meningkat, peranan NGO seperti FRI kekal penting dalam memastikan Malaysia bukan sahaja mengekalkan kedudukannya sebagai peneraju halal dunia tetapi juga menetapkan penanda aras baharu dari segi inovasi, integriti dan keterangkuman.
Rujukan
Hashim, N. H., Murphy, J., & Hashim, N. M. (2022). Muslim-friendly hospitality services: Best practices and future trends. Journal of Islamic Marketing, 13(1), 123–139. https://doi.org/10.1108/JIMA-04-2021-0105
Othman, R. (2023). Non-governmental organizations and the halal economy: The case of Malaysia’s FRI. Asian Journal of Social Science Studies, 10(2), 34–49. https://doi.org/10.5539/ajsss.v10n2p34
Zulkifli, M. (2021). Regulatory challenges in halal and Muslim-friendly certification: Insights from Malaysia. Halal Journal of Policy and Practice, 7(4), 201–215. https://doi.org/10.1016/halaljpp.2021.201
No comments:
Post a Comment