Keselamatan pelajar di sekolah tanggungjawab semua

Kes jenayah yang telah berlaku di tiga buah sekolah pada masa ini telah menjadi perhatian orang ramai. Pertama, kematian pelajar perempuan tingkatan satu di sebuah sekolah menengah agama di Sabah, kedua, pelajar perempuan dirogol di Melaka dan ketiga, pelajar perempuan tingkatan empat dibunuh di Selangor.

Apa yang sedang berlaku di sekolah?

Ketiga‑tiga kejadian berlaku di sekolah menengah; malah terdapat satu kes kematian telah berlaku di sekolah rendah di Negeri Sembilan apabila seorang pelajar lelaki meninggal dunia akibat tekanan di leher.

Kes jenayah sedang berlaku di tempat yang dikatakan selamat iaitu sekolah. Tujuan sekolah diadakan bukan sahaja untuk menyampaikan ilmu, tetapi juga untuk membentuk watak warganegara yang baik dan memupuk suasana aman. Proses penggubalan undang-undang dan peraturan juga dilakukan agar negara bergerak ke arah kesejahteraan. Tumpuan media dan perkongsian pendapat orang ramai tentang kes jenayah di sekolah menjadikan isu ini semakin sensasi dan dibincangkan secara terbuka. Apatah lagi tahap kesedaran ibu bapa terhadap keselamatan anak-anak semakin meningkat. Ulasan dalam setiap posting juga semakin bertambah.

Soalan lain ialah: adakah sekolah masih menjadi ruang selamat untuk pelajar berkembang dengan sempurna?

Jika kita melihat keadaan sekolah di Amerika Syarikat, pelajar membawa masuk senjata ke kawasan sekolah untuk menembak rakan sekelas dan guru. Kadangkala jumlahnya ramai yang terlibat sama ada mati atau cedera. Setiap kejadian tembakan di sekolah sering menjadi tumpuan seluruh negara.

Statistik dan realiti di Amerika Syarikat

Untuk memberi konteks yang lebih jelas, berikut adalah beberapa statistik terkini mengenai kejadian tembakan di sekolah di Amerika Syarikat dan impaknya terhadap keselamatan pelajar:

Menurut Education Week, setakat 2025, terdapat 13 kejadian tembakan di sekolah (K‑12) yang mengakibatkan kecederaan atau kematian. Daripada jumlah itu, 6 orang terbunuh dan 46 orang cedera.

Statistik ini menunjukkan bahawa, walaupun jumlah insiden mungkin nampak kecil berbanding populasi pelajar di AS, setiap kejadian membawa trauma yang besar terhadap komuniti sekolah.

Kajian lain menunjukkan bahawa sejak tragedi Columbine pada 1999, sekurang‑kurangnya 390,000 pelajar telah terdedah kepada pengalaman sekolah di mana tembakan berlaku (dalam kawasan sekolah mereka) sepanjang beberapa dekad.

Dalam definisi yang lebih luas termasuk insiden di mana senjata dikeluarkan tetapi tidak ditembakkan terdapat 91 insiden tembakan di kawasan sekolah yang dicatat pada tahun ini berdasarkan data Everytown pangkalan data K‑12.

Satu contoh tragis pada tahun 2025 ialah penembakan di Antioch High School, Tennessee, di mana seorang pelajar perempuan terbunuh dan seorang lagi cedera.

Impak terhadap keselamatan pelajar sekolah

Penambahan statistik ini menjadikan kita lebih jelas tentang persoalan sama ada sekolah masih ruang selamat:

Rasa kurang selamat & tekanan psikologi

Kejadian tembakan, walaupun jarang berlaku di sesetengah kawasan, menanam kerisauan mendalam dalam kalangan pelajar, guru dan ibu bapa. Pelajar mungkin menghadapi tekanan, tidur kurang lena, kebimbangan pulang dan keluar dari sekolah, serta trauma psikologi yang berkekalan.

Langkah keselamatan yang berlipat ganda

Untuk mengurangkan risiko, sekolah di AS dan negara lain terpaksa memperkenalkan pelbagai langkah: pemeriksaan keselamatan (metal detector), kehadiran pengawal keselamatan / polis sekolah, sistem penguncian (lockdown drills), kamera pengawasan, dan bahkan penswastaan keselamatan. Semua ini memerlukan kos dan sumber yang besar, dan kadang‑kala mengubah suasana kebebasan dan semangat sekolah.

Perubahan budaya pendidikan

Kebimbangan keselamatan boleh mengalih fokus dari pembelajaran kepada aspek keselamatan: masa diajar mungkin dipendekkan, sejumlah aktiviti luar mungkin dikurangkan, dan latihan kesiapsiagaan tembak (active shooter drills) menjadi rutin. Sebahagian guru mungkin lebih mementingkan pengurusan kecemasan berbanding kreativiti pengajaran.

Ketidakseimbangan akses keselamatan

Sekolah di kawasan berpendapatan rendah sering kali mempunyai sumber yang lebih rendah untuk keselamatan jika sekolah di kawasan kaya boleh pasang sistem canggih, sekolah yang kekurangan dana mungkin hanya mampu langkah asas. Ini menambah jurang keselamatan antara sekolah.

Refleksi kepada konteks kita

Kalau di negara seperti Malaysia berlaku kes jenayah di sekolah, kita boleh mengambil iktibar daripada pengalaman AS dalam konteks kita, walaupun insiden tembakan mungkin jarang atau hampir tiada, ancaman jenayah seksual, buli, ragut atau pembunuhan tetap boleh berlaku. Kesedaran bahawa “sekolah bukan ruang bebas risiko mutlak” boleh menggerakkan penggubalan dasar keselamatan sekolah yang lebih kukuh dan kesiapsiagaan pihak sekolah, ibu bapa dan pelajar.

Keselamatan pelajar sekolah di Malaysia: Tanggungjawab siapa?

Isu keselamatan pelajar di sekolah tidak boleh diletakkan di bahu satu pihak sahaja. Ia menuntut komitmen menyeluruh dan berterusan daripada pelbagai lapisan masyarakat:

1. Peranan Kementerian Pendidikan (KPM)

Kementerian Pendidikan perlu meletakkan isu keselamatan sebagai agenda nasional. Ini termasuk:

· Mewujudkan protokol keselamatan yang lebih ketat di sekolah, termasuk rondaan keselamatan, kamera litar tertutup (CCTV) dan sistem pelaporan kes jenayah yang efisien.

· Latihan keselamatan untuk guru dan pelajar, seperti simulasi kecemasan, pengendalian kes buli atau gangguan seksual, dan pengesanan awal tingkah laku berisiko dalam kalangan pelajar.

· Menambah kaunselor bertauliah dan pegawai kesejahteraan murid di setiap sekolah, agar intervensi awal dapat dilakukan sebelum insiden berlaku.

· Menyemak semula garis panduan kemasukan individu luar ke kawasan sekolah, untuk memastikan hanya individu yang dibenarkan berada di premis pendidikan.

2. Peranan Ibu Bapa

Kesedaran bermula dari rumah. Ibu bapa perlu:

· Memantau tingkah laku anak-anak di rumah dan mengenal pasti tanda-tanda tekanan, kemurungan atau kecenderungan agresif.

· Menjalin hubungan komunikasi terbuka dengan anak-anak supaya mereka berani melaporkan sebarang gangguan atau bahaya di sekolah.

· Menyokong pihak sekolah dari segi pencegahan bukan hanya bertindak selepas sesuatu tragedi berlaku.

3. Peranan Masyarakat Awam

Masyarakat tidak boleh sekadar menjadi pemerhati. Mereka harus:

· Membantu mengawal persekitaran sekolah terutamanya di kawasan yang mempunyai kadar jenayah tinggi.

· Menjadi saksi dan pelapor jika melihat sebarang aktiviti mencurigakan melibatkan pelajar atau kawasan sekolah.

· Tidak menyebarkan berita secara sensasi di media sosial, sebaliknya menyokong tindakan yang boleh membawa penyelesaian jangka panjang.

4. Peranan NGO dan Institusi Swasta

NGO yang fokus kepada hak kanak-kanak, pendidikan, atau keselamatan awam perlu:

· Menjalankan kempen kesedaran dan pendidikan berkaitan keselamatan diri, jenayah seksual, buli dan kesejahteraan mental pelajar.

· Bekerjasama dengan sekolah dan komuniti setempat dalam membina sistem sokongan psikososial yang mapan.

· Menawarkan saluran alternatif untuk pelajar yang mungkin tidak berani membuat laporan kepada pihak sekolah atau keluarga.

Kesimpulan: Sekolah bukan lagi kebal

Realitinya, kita tidak boleh lagi menganggap sekolah sebagai ruang yang "kebal" daripada jenayah. Sama ada di negara maju seperti Amerika Syarikat atau di Malaysia, keselamatan pelajar semakin diuji. Dalam banyak kes, insiden tidak berlaku secara tiba-tiba tetapi muncul dari petunjuk awal yang diabaikan.

Jika kita serius mahu menjadikan sekolah ruang selamat untuk anak-anak, maka langkahnya mesti tegas, sistematik dan kolektif. Ia bukan hanya tentang pagar dan kamera tetapi tentang membina budaya keselamatan, saling prihatin dan bertindak pantas sebelum tragedi seterusnya berlaku.