Saya telah mendengar istilah Neuro-Linguistic
Programming (NLP) kira-kira 17 tahun lalu tetapi mengenali Anthony Robbins
sejak 22 tahun lalu. Kursus dua hari pengajaran berimpak tinggi mengingatkan
saya kembali kepada NLP, suatu kaedah pembangunan diri yang semakin mendapat
sambutan orang ramai pelbagai peringkat.
Informasi berkaitan NLP
sangat banyak di internet. Di Malaysia, terdapat akademi yang mengendalikan
latihan khusus kepada mereka yang berminat menjadi pengamal NLP yang
berkelayakan.
Neuro-Linguistic Programming
adalah gabungan penggunaan saraf dan bahasa untuk mengubah kelemahan diri
kepada kekuatan. Contohnya, katakan ada rakan kita yang begitu takut dan sangat
gementar untuk bercakap di hadapan orang ramai, takut kepada lipas atau amat
gerun melihat darah. Melalui NLP, perasaan takut atau fobia ini boleh dirawat
dan dihilangkan.
Nampaknya seperti satu magik
atau keajaiban. Masakan sesuatu perkara yang bertahun-tahun takut, dalam tempoh
beberapa jam sahaja boleh dihilangkan?
Kursus dua hari ini
didedahkan kepada tools yang terdapat dalam NLP seperti war cry.
Saya dapat rasakan war cry ini berupaya menukar mood negatif kepada
mood positif. Ungkapan “hari ini, saya ceria, saya confident,
saya excited, Yes! Yes! Yes!” boleh membantu merangsang minda
untuk menggerakkan minda bawah sedar supaya bangkit daripada keadaan monyok
kepada aktif. War cry yang dibuat oleh salah seorang peserta Haji Fauzi
amat meriah kerana beliau menggabungkan ekspresi muka dan suara yang
benar-benar bertenaga.
Satu lagi tool adalah
pernyataan terhadap tiga perkara iaitu “want, belief dan action”. Saya
diminta memberi nilai satu hingga sepuluh kepada setiap perkara tersebut
berdasarkan satu matlamat yang hendak dicapai.
Bagi item “want”, saya berikan
sepuluh markah kerana memang saya mahu menjadi pensyarah yang berkesan. Sudah
tentulah saya mahu sepuluh. Bagi item “belief” pula, saya berikan tujuh markah
sahaja kerana saya tidak percaya dapat menjadi pensyarah yang berkesan
berdasarkan keupayaan ilmu dan kemahiran yang saya miliki ketika ini. Saya juga
akui betapa lemahnya saya dalam pengajaran dan pembelajaran, justeru perlu
lebih banyak belajar. Namun bagi item “action”, saya letakkan sepuluh markah
iaitu gambaran yang saya mahu bekerja lebih kuat dan bersungguh-sungguh untuk
menjadi pensyarah berkesan.
Sesi lain yang memberi lebih
banyak pengetahuan dan pendedahan ialah watak VAK iaitu visual, auditori dan
kinestetik. Sebelum ini saya membaca ciri-ciri VAK ini tetapi dalam kusrus ini
saya mendapat pendedahan praktikal bagaimana caranya mengenali orang yang
berada di sekitar kita khususnya pelajar.
Cara mudah untuk mengenali
ketiga-tiga ciri ini ialah dengan melihat pergerakan dan kedudukan mata semasa
individu itu menceritakan pengalaman dan memberi pandangannya.
Kedudukan mata orang visual
adalah melihat ke atas dan berkedudukan sebelah kiri. Semasa bercakap,
kedudukan begini lebih dominan seolah-olah beliau nampak apa yang sedang
digambarkannya.
Kedudukan mata orang auditori
adalah separas mata dengan rakan bualnya. Sekali-sekala beliau memandang ke
atas, menghiaskan ucapannya dengan ekspresi wajah yang pelbagai seperti senyum,
sengih atau ketawa.
Kedudukan mata orang
kinestetik adalah lebih ekstrem iaitu memandang ke bawah seolah-olah melihat
kaki sendiri atau mencari-cari sesuatu di lantai. Beliau perlu fokus sesuatu di
bawah supaya dapat menceritakan apa yang dimahukannya.
Saya dapati kaedah mengenali
watak dan ciri individu ini lebih mudah dan cepat tanpa perlu menggunakan
pelbagai alat atau borang. Sebagai pensyarah, saya boleh mengetahui ciri-ciri
pelajar yang ramai hanya dalam beberapa minit.
Di samping mendengar tools
baru ini, saya juga berkongsi dengan rakan-rakan kursus tentang mengenali watak
dan peribadi melalui empat bentuk iaitu bulatan, segitiga, segiempat dan ombak.
Secara umum, orang yang suka
bentuk bulatan adalah mereka yang yang sukakan keharmonian dan cuba mengelak
konflik. Orang yang serasi dengan segitiga memiliki sasaran yang jelas namun
tidak mempedulikan orang lain semata-mata hendak mencapai cita-citanya.
Ciri-ciri orang yang suka dengan segiempat ialah terlalu rigid dengan
peraturan, kekemasan dan ketepatan yang mana jika kita bersama orang ini beliau
akan memberi banyak teguran dan nasihat untuk kelihatan lebih kemas atau lebih
rajin buat kerja. Manakala orang yang memilih bentuk ombak lebih cenderung
kepada kepelbagaian, fleksibel dan lebih selesa jika diajak berunding.
Kejayaan melaksanakan kaedah
NLP dalam pengajaran dan pembelajaran sangat bergantung kepada kemahuan yang
tinggi pensyarah. Mereka boleh mempraktikkan tools yang telah dikongsi
biarpun sedikit. Malah Coach Jai dan Coach Aziz sering
mengingatkan bahawa kesediaan pelajar memberi tumpuan hanyalah 30 minit,
selebihnya pensyarah boleh berkongsi kaedah NLP untuk merangsang minda pelajar.